PIETA

czas nie otrze łez
wieki nie ukoją bólu
zamknięte w drewnie lipowym
cierpienie i pytanie

wyrzeźbione z cierpienia
łzy Bolesnej Madonny
płyną dla ciebie i dla mnie
płyną za ciebie i za mnie
odpowiedź na pytanie
o wieczność

*

Niezwykła Pieta. Inna od wszystkich, które dotąd oglądałam.
Maleńka rokokowa figurka. Zaledwie 70cm wysokości. Poniższe, unikalne zdjęcie figury zostało zrobione w pracowni konserwatorskiej.  Można z bliska podziwiać kunszt artysty, finezyjne dotknięcie dłuta i prawdę wyrzeźbionych w drewnie uczuć.  Co przykuło moją uwagę ? Po pierwsze to nie figura tylko niewielka figurka, a po drugie - złocone szaty to kanon ale srebrzona chusta ! takiej dotąd nie widziałam.

Figura po konserwacji jest dokładnie taka, jak stworzył ją przed wiekami mistrz dłuta. I na zdjęciu z pracowni i na tym drugim, z ołtarza. To drugie zrobione jest z wysokości, w dużym zbliżeniu. Obie fotografie to jednak bardziej efektowne pocztówki, niż rzeczywiste pokazanie rzeźby. Specjalnie ujęłam je w złote ramki.

Oczywiście, rzeźba na obu zdjęciach jest autentyczna.
Ale czy rzeczywiście jest prawdziwa, gdy w ten sposób na nią patrzymy?
Otóż w pewnym sensie nie jest. Rzeźba przeznaczona jest bowiem do oglądania z innej, perspektywy, z dołu, z pozycji żaby, jak to się czasem określa. Do takiej perspektywy artysta dopasował proporcje.

W takim skrócie widzimy rzeźbę w rzeczywistości.
Gdyby ktoś chciał wpisać ją w prostą, geometryczną figurę, to zbliży się do kwadratu. Zupełnie inaczej, niż gdy oglądamy rzeźbę w pracowni, wtedy to zdecydowany prostokąt.

Jeżeli chodzi o ścisłość, to tak widzieliśmy rzeźbę, zanim została poddana konserwacji. To jest pierwsze zdjęcie, które zrobiłam "in situ", czyli na miejscu, czyli tam, gdzie Pieta od początku się znajdowała i nadal się znajduje. Rzeźba umieszczona jest w ołtarzu, wysoko, nad tabernakulum. Trzeba zadrzeć głowę do góry, żeby oglądać i podziwiać. Wtedy figura wydaje się zupełnie inna. Nie tylko inne proporcje, inny też wyraz twarzy. Porównajcie zdjęcie pierwsze i trzecie. Szkoda tylko, że z dołu nie widać łez, bo przecież są na twarzy Bolesnej Madonny.

Ciekawie jest tak przystanąć porównać i sobie. Wszystkie trzy. Przed w trakcie i po. Ciekawie jest zajrzeć do pracowni, gdzie rzeźby dostają drugie życie. Miejsce niedostępne, ale rąbka uchylić czasem się udaje.
Pracownia konserwatorska to miejsce magiczne. Tu zobaczyć można to, czego w żadnych przewodnikach nie ma. Można zobaczyć to, co potem, na ołtarzu, wygląda już zupełnie inaczej.

choćby jak wyglądają upadłe, upsss, ułożone anioły.

albo jak aniołki czekają na swoją kolejkę

A teraz jeszcze kilka słów o samym ołtarzu.
To cenny, rokokowy, boczny ołtarz w Kościele pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Nowej Wsi, w tym kościele, o którym już wiele razy opowiadałam. Ołtarz powstał pod koniec osiemnastego wieku a jego twórcami byli Georg Scharf i J Beschorner. Doskonały duet rzeźbiarsko-snycerski. Sama Pieta, umieszczona pod baldachimem, w tle ołtarza, powstała też w osiemnastym wieku, w lokalnym warsztacie rzeźbiarskim. Nie znamy niestety imienia twórcy.

przed konserwacją

Z daleka, na pierwszy rzut oka, ołtarz wydawał się nawet dość dobrze zachowany. To efekt złota, które w mikroklimacie, jaki panuje w świątyni, świetnie się zachowuje. Srebro natomiast wprost przeciwnie, malatury też.  Wystarczyło podejść bliżej, żeby zauważyć, że ołtarz został przemalowany, a pod tym, co złazi pokazuje się zupełnie coś innego. Różowo-turkusowa marmoryzacja, czyli malowanie, udające marmur, pokrywa zupełnie inną marmoryzację. Na tabernakulum, zamiast spłowiałych błękitów, pokazują się zdecydowane kolory. Natomiast kolor tła, na którym eksponowana jest Pieta, nie jest tak agresywny i nie daje po oczach niczym farbka do bielizny.

w trakcie konserwacji

Konserwacja tego ołtarza nie tak dawno się zakończyła.
Tak wyglądał w trakcie prac, po zdemontowaniu elementów, zwłaszcza rzeźb, możliwych do konserwacji w pracowni. Wyraźnie widać, że przed wiekami też demontowano elementy. Nie wszystkie, ale Pietę z całą pewnością, baldachim też i duże anioły, i wszystkie małe aniołki.

po konserwacji

Tak właśnie wyglądał ołtarz jak tylko powstał. Mocne agresywne, jeszcze barokowe kolory, chociaż formy już rokokowe. Bardzo ciekawie, w takim zestawie kolorystycznym, wygląda obramienie tabernakulum. Przedtem praktycznie niewidoczne, teraz pyszni się biało-czerwoną kompozycją, w której najbardziej widoczne są piękne kogucie grzebienie. Widać wyraźnie, że ołtarz przy poprzedniej renowacji zmienił wygląd. Przede wszystkim srebrne elementy zostały wyzłocone, pewnie zauważono, że srebro szybciej "zdycha"w tym mikroklimacie.

 cały ołtarz

Teraz wszystko wróciło do pierwotnego kształtu. Anioły fruwają na srebrno-złotych skrzydłach a srebro i złoto, na całym ołtarzu, ma dwie faktury, jest matowe i błyszczące. Świetnie to widać, zwłaszcza jak światło naturalne nie jest zbyt mocne. Zdjęcia tego efektu w pełni nie oddają, bo matowe zloto też na zdjęciu jakoś tam się świeci.

To niezwykła Pieta.

Kiedy tak na nią patrzyłam, zastanawiałam się, co dla mnie jest takiego niezwykłego, co odróżnia ją od innych. Myślę, że to coś najlepiej widać na zdjęciach całego ołtarza. Żeby zrozumieć niezwykłość rzeźby trzeba zobaczyć ją właśnie tak, z oddali.  Popatrzcie, jak maleńka jest postać Madonny, w porównaniu choćby do aniołów. W tym rokokowym ołtarzu, w tym natłoku przepychu form i złoceń, maleńka Pieta ginie. Ginie tak, jak cierpienie i miłość wśród natłoku spraw współczesnego świata.

A jednak, jak w życiu, to właśnie ona, mała figurka, jest najważniejsza, bez niej, jak bez cierpienia i miłości, ten cały przepych, ten blichtr i pośpiech życia nie ma żadnego sensu.

*

                     z przyjemnością  polecam  Malina M *                         

jeśli podobał Ci się ten wpis
to wejdź na liiil    i zagłosuj